حتما برای شما هم پیش اومده که در محیط کارتون، کسی بهتون انتقاد کنه. واقعیت اینه که توی محیط کار پیش میاد کسی از عملکردمون انتقاد کنه. اما مهم اینه که ما چطور با اون انتقاد برخورد می‌کنیم؛ چون همین موضوع می‌تونه تفاوت بین یه تجربه‌ی سازنده و رشددهنده با یه تجربه‌ی ناامیدکننده و آزاردهنده باشه. در ادامه به ۵ سؤال کلیدی اشاره می‌کنیم که بهتره موقع شنیدن بازخورد منفی از خودمون بپرسیم:
۱) آیا این بازخورد معتبره؟
یعنی کسی که بهمون بازخورد داده واقعاً شرایط رو می‌شناسه؟ ما رو می‌شناسه؟ یا از دور فقط قضاوت کرده؟ اگه منبع بازخورد معتبر نباشه، طبیعیه که آدم راحت پسش بزنه. ولی حتی اون‌وقت هم شاید نکته‌ای برای یاد گرفتن وجود داشته باشه.
نکته‌ی دیگه نیت فرده. آیا هدفش واقعاً کمک به رشد ماست یا صرفاً می‌خواد خودش رو بالا بکشه و ما رو پایین بیاره؟ اگه نیتش خوب باشه، حتی انتقاد سخت هم می‌تونه مثل یه هدیه‌ی ارزشمند باشه.
۲) آیا این بازخورد قابل عملیه؟
انتقاد خوب اونیه که به رفتار و کارهای مشخص اشاره کنه، نه به شخصیت یا «خود» ما. چون رفتار قابل تغییره، ولی شخصیت رو نمی‌شه با یه جمله عوض کرد.
اگه بازخورد مبهم بود، می‌تونیم مؤدبانه سؤال بپرسیم و روشن کنیم دقیقاً چه کاری، باعث ابراز اون نظر شده.
۳) آیا این بازخورد تکرار شده؟
گاهی یه نفر یه‌بار ازمون ایراد می‌گیره و ما راحت می‌گیم «خب اون نمی‌فهمه!» اما اگه این انتقاد از چند نفر یا در موقعیت‌های مختلف تکرار بشه، باید جدی‌تر بگیریمش. چون شاید یه الگوی واقعی پشتش باشه.
۴) چطور جلوی حالت دفاعی رو بگیرم؟
طبیعیه وقتی کسی ازمون انتقاد می‌کنه بخوایم سریع از خودمون دفاع کنیم. اما این کار معمولاً نتیجه رو بدتر می‌کنه و حتی نگاه طرف مقابل رو منفی‌تر می‌کنه.
تحقیقات نشون می‌ده اگه قبل از جلسه‌ی بازخورد، چند دقیقه به چیزهایی که برات مهمن فکر کنی (مثل خانواده، دوستان، سلامتی یا لحظه‌های شاد زندگی)، واکنش دفاعی‌ات کمتر می‌شه.
حتی اگه فکر می‌کنی بازخورد منصفانه نیست، میتونی با آرامش بگی: «ممنون که دیدگاهت رو گفتی، حتماً بهش فکر می‌کنم.» اینطوری هم احترام گذاشتی، هم کنترل اوضاع دست خودته.
۵) در نهایت چه درسی می‌تونم بگیرم؟
معمولا انتقاد خوشایند نیست، اما هر نقدی، می‌تونه فرصتی برای رشد شخصی ما باشه. اینکه توی لحظه و بعدش چطور واکنش نشون بدیم، نشونه‌ی بلوغ روانی ماست. دفعه‌ی بعد که بهتر تونستی با یه بازخورد منفی کنار بیای، یادت باشه خودت رو به خاطر این رشد تشویق کنی.
📌 جمع‌بندی: بازخورد منفی دردناک اما ارزشمنده. با پرسیدن این ۵ سؤال، می‌تونیم به‌جای ناراحت شدن یا دفاعی شدن، از اون به‌عنوان فرصتی برای پیشرفت استفاده کنیم. اگر در مسیر رشد شخصی‌ات، به همراه نیاز داشتی، میتونی از خدمات رواندرمانی جزیره ذهن استفاده کنی.