اختلالات dsm5 چه تفاوتی با dsm_iv دارند؟

از نشانه های یک روانشناس یا روانپزشک خوب، آشنایی با عناوین اختلالات به روز روانشناسی است.
در واقع “آپدیت کردن” اطلاعات، یکی از نکاتی است که یک روانشناس حاذق را از روانشناس فاقد صلاحیت جدا می سازد. زیرا به همان نسبتی که دهکده کوچک جهانی درحال تحول است، انجمن روانشناسی آمریکا (APA) در حال تحقیقات گسترده پیرامون مسائل بالینی، فرهنگی، اجتماعی و.. است. این تحقیقات به روز، هرچند سال یکبار، تحت عنوان DSM، در دسترس متخصصان این حوزه قرار می گیرد تا تشخیص گذاری، صحیح تر و با زبانی علمی تر درمیان روانشناسان و روانپزشکان، رواج پیدا کند.

و اما هدف من، در وب سایت جزیره ذهن آن است که علاوه بر متخصصان، عامه جامعه هم با این اصلاحات آشنایی نسبی به عمل آورند. این امر، علاوه بر بهبود سطح سواد اطلاعاتی جامعه، باعث می شود تا مراجعان، در جریان نوع بیماری و روند درمان خویش قرار بگیرند.
بنابراین با من همراه باشید تا در اولین مقاله ملاک های تشخیصی DSM5، به تفاوت های این کتابچه تشخیصی با ورژن قبلی آن یعنی DSM_IV بپردازیم. بنابراین به کار بردن اصطلاحات پیشین، خالی از لطف همکاران و دانشجویان رشته وزین روانشناسی است :

• به کار بردن کم توانی ذهنی: INTELLECTUAL DISABILITY

  یکی از بارز ترین تغییرات DSM5، به کار بردن کم توانی ذهنی به جا عقب ماندگی ذهنی (MENTAL RETARDATION) است.
  اما این کار بیهوده نبوده و استیگما (انگ) و بار معنایی منفی عقب ماندگی ذهنی، متخصصان را به سمت بازنگری این کلمه سوق داده است. زیرا نام گذاری اختلالات، باید عاری از هرگونه بار ارزشی و قضاوتی باشد.

• بازنگری ترجمه دمانس

در ویراست قبلی، دمانس تحت عنوان زوال عقل نامگذاری شده بود اما در DSM5 ، زوال ذهن نامگذاری شد.
علت آن، استیگمای نهفته در این واژه بود که مانع از مراجعه زودهنگام بیماران و خانواده هایشان به روانشناس می شد. استیگمای بیماری ها، پدیده ای عمدتا فرهنگی است که در مراجعه بیماران به روانشناس، اختلال ایجاد میکند.

• اضافه شدن عناوین تشخیصی جدید

در DSM5، یکسری عناوین تشخیصی جدید اضافه شدند. از جمله: اختلال کژ تنظیمی خلقی ایذایی (DUSRUPTUVE MOOD DYSREGULATION DISORDER)
علت اضافه شدن این امر، نگرانی از تشخیص گذاری بیش از حد و متورم اختلالات دو قطبی در کودکان است.
در واقع هدف از استفاده از عنوان تشخیصی اختلال دوقطبی، “NOS”، به وجود آمدن برچسب تشخیصی است که کنار گذاشتن آن دشوار است.
همچنین مطالعات طولی نشان داده است که بسیاری از کودکانی که دچار کژ تنظیمی خلقی و حملات خشم می شوند و ملاک کامل اختلالات دوقطبی را تکمیل نمی کنند، در دوران بزرگسالی مبتلا به اختلالات افسردگی و اختلالات اضطرابی می شوند تا اختلالات دوقطبی.
بنابراین این اختلال را به ورژن جدید اضافه کرده اند تا از اختلالات اتفاقی جلوگیری کنند.

• اختلالات انباشت گری (HOARDING DISORDER)

  این اختلال نیز در بخش اختلالات وسواسی جبری افزوده شد.
  تفاوت مهم ملاک های تشخیصی اختلالات وسواس جبری،، افزودن مشخصه های بدون بینش بودن و باورهای هذیانی است. این مشخصه ها، باعث نزدیک کردن مرز اختلال روانپریشی و وسواسی است.
  در اختلالات طیف اسکیزوفرنیا، تاکید بر هذیان های غریب و توهمات شنیداری شخص سوم نیز حذف می شود.
  در تشخیص اسکیزوفرنیا، حتما یکی از علائم ملاک A، يعنی توهم، هذیان و گفتار آشفتهوجود دارد.
  با این تعبیر، صرفا بر اساس وجود علائم منفی و رفتار آشفته، نمیتوان تشخیص اسکیزوفرنیا گذاشت.

• اختلال نارضایتی جنسیتی (GENDER DYSPHORIA)

  اختلال نارضایتی جنسیتی، جایگزین اختلال هویت جنسی شده است.
  علت آن نیز تاکید بیشتر بر موضوع ناهماهنگی ادراک شده فرد با جنسیت زیستی خود است.

• اختلال قماربازی، در گروه اختلالات مرتبط با مواد قرار گرفت.

• ایجاد عنوان جدید اختلال مصرف مواد:

  همچنین در ورژن جدید، با حذف عناوین تشخیصی وابستگی به مواد و سو مصرف مواد و ایجاد عنوان جدید اختلال مصرف مواد، تحولی نوین در این عرصه به وجود آوردند.
  حذف مشکلات قانونی و افزودن “CRAVING” (میل شدید برای مصرف)، از نتایج این تحولات بود

• اختلالات تجزیه ای

  از جمله تغییرات در این عرصه، حذف مسخ شخصیت (DEPERSONALUZATION)، و جایگزینی اصطلاح گسست از خویشتن است
  همچنین به جای اصطلاح مسخ واقعیت(DEREALIZTION)، اصطلاح گسست از واقعیت را نام نهادند. با این تغییرات، به مفهوم تجزیه ای آنها نزدیک تر شدیم.
  علت این تغییرات نیز آن است که مسخ در زبان فارسی، بار ارزشی خاصی دارد.

نکته: رفرنس این نکات از کتاب کاپلان و سادوک، جلد 1