برخی کودکان به‌سرعت با دیگران ارتباط برقرار کرده و دوست پیدا می‌کنند، در حالی که برخی دیگر زمان بیشتری برای “گرم گرفتن” نیاز دارند یا حتی منزوی باقی می‌مانند. ممکن است کودکی کنار بایستد، با اشتیاق به دیگران نگاه کند اما همچنان در فعالیت‌ها شرکت نکند، یا حتی در حضور سایر کودکان و بزرگسالان احساس ناراحتی کرده و گریه کند. در این مقاله قصد بررسی علائم کودکان خجالتی و نحوه برخورد با آنها را داریم.
مهم است که همه این رفتارها را به‌عنوان بخشی از فرآیند یادگیری کودک برای برقراری ارتباط با دیگران در نظر بگیرید. به‌عنوان والد، باید سعی کنید مرحله رشدی فرزندتان را بپذیرید (حتی اگر دیدن او که تنها روی نیمکت پارک نشسته یا در یک مهمانی خانوادگی به پای شما چسبیده، ناراحت‌کننده باشد) و به او در پیشرفت کمک کنید. اگر او را همان‌طور که هست بپذیرید، خودش نیز خود را خواهد پذیرفت. اگر در عشق شما احساس امنیت کند، خود را ارزشمند می‌داند و راحت‌تر می‌تواند با دیگران ارتباط برقرار کند.
مراقب باشید که در حضور فرزندتان او را “خجالتی” خطاب نکنید. مثلاً به همسایه‌ای که ملاقات می‌کنید، نگویید: «او خیلی خجالتی است و سلام نمی‌کند» (زیرا این جمله ممکن است به بخشی از تصویر ذهنی او از خودش تبدیل شود). در عوض، بگویید: «الان حال و حوصله سلام کردن ندارد» یا به اقوامی که به دیدنشان می‌روید، توضیح دهید: «گاهی کمی زمان نیاز دارد تا احساس راحتی کند.» کودک را مجبور به صحبت کردن نکنید، زیرا این کار باعث شرمندگی او خواهد شد.
مطمئن شوید که برای کودکانی که رفتار سلطه‌جویانه ندارند، فرصت کافی در جهت ارتباط با سایر کودکان فراهم می‌کنید. می‌توانید قرار بازی‌هایی را در خانه خود او ترتیب دهید، اگر در آنجا احساس راحتی بیشتری دارد. همچنین، ثبت‌نام در پیش‌دبستانی‌هایی که توسط متخصصان اداره می‌شوند، می‌تواند به بهبود مهارت‌های اجتماعی او کمک کند.
همیشه کودک خود را از قبل برای موقعیت‌های جدید آماده کنید. به او بگویید چه کسانی حضور خواهند داشت و چه اتفاقاتی خواهد افتاد. کمک کنید تا روی جنبه‌های مثبت موقعیت تمرکز کند و در مورد کارهایی که ممکن است بخواهد انجام دهد، صحبت کنید. برای مثال، بگویید: «حدس می‌زنم دوستت زهرا، امروز در گروه بازی باشد. فکر می‌کنی دوست داری کش موی جدیدت را به او نشان بدهی؟»
گاهی کودک شما نیاز دارد که شما برای او الگوی شروع یک مکالمه باشید. وقتی کسی در پارک به سمت او می‌آید، می‌توانید بگویید: «سلام. این سارا است. اسم تو چیه؟» با گذشت زمان، کودک این روش‌ها را درونی کرده و خودش می‌تواند ارتباط برقرار کند. گاهی اوقات، بردن حباب‌بازی یا توپ به پارک می‌تواند به‌عنوان یک راه‌حل ساده برای کمک به کودکی که در برقراری ارتباط مشکل دارد، مؤثر باشد.
مائده امین الرعایا _روانشناس
